Οι Αμερικανοί αναγνώστες θα ενθουσιαστούν με αυτό: κάποιος εκεί έξω προσπαθεί να οικοδομήσει μια νέα Αμερική – χωρίς Αμερικανούς, δηλαδή. Και, για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), η Νέα Ρωσία του Πούτιν και η καπιταλιστική Κίνα είναι αυτές που προσπαθούν να το κάνουν. Όλοι αποκαλούν αυτή την τάση «Νέος Αμερικάνικος Πολεοδομισμός».
Ο Νέος Αμερικανικός Πολεοδομισμός είναι αυτό που οι πολεοδόμοι, οι αρχιτέκτονες, οι πολιτικοί μηχανικοί, οι προγραμματιστές, οι μεσίτες, οι εκτιμητές και οι τραπεζίτες σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες αποκαλούν απλώς «Πολεοδομία». Είναι ο τόσο γνωστός σε όλους μας τρόπος με τον οποίο έχουν συλληφθεί, σχεδιαστεί και χτιστεί πόλεις, κωμοπόλεις και κοινότητες. Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο σε αυτό, δεδομένου ότι ο Πολεοδομισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε μικρότερο βαθμό στον Καναδά είναι ένα φαινόμενο που χρονολογείται από τη δεκαετία του ’70. Είναι ακριβώς ο πολύ πρακτικός τρόπος με τον οποίο είναι δομημένες οι πόλεις της Βόρειας Αμερικής: ένας συνδυασμός εμπορικών, οικιστικών και ελαφρών βιομηχανικών περιοχών που συνδέονται αποτελεσματικά με ένα σύστημα λεωφόρων, δρόμων, δρόμων και στενών. Οι οικιστικές γειτονιές αποτελούνται από κατοικίες μικτής χρήσης που συγκεντρώνονται με σχολεία, αθλητικά κέντρα, φαρδιά πεζοδρόμια και ουσιαστικά με τα πάντα σε κοντινή απόσταση από το σπίτι.
Οι επιχειρήσεις πραγματοποιούνται στις περιοχές του κέντρου της πόλης ή στο κέντρο της πόλης, με τον τυπικό χαρακτηριστικό ορίζοντα των τσιμεντένιων πολυώροφων και χαμηλών κτιρίων. Δεν θα πίστευε κανείς ότι όλα αυτά θα προκαλούσαν τέτοιο σάλο. Αλλά έχει. Υπάρχουν τρεις συγκεκριμένοι λόγοι για τον υπόλοιπο κόσμο για να ανακαλύψει ξανά ξαφνικά την Αμερική και να την βάλει (ξανά) στο μικροσκόπιο: χρόνος, χρήμα και οικονομία κλίμακας. Η ΕΕ, η Ρωσία και η Κίνα αντιμετωπίζουν όλες το κοινό δίλημμα ότι πρέπει να μετεγκαταστήσουν εκατομμύρια και εκατομμύρια ανθρώπους σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και να μοιραστούν τον κοινό παρονομαστή της ελαχιστοποίησης του κοινωνικού κόστους και της μεγιστοποίησης της οικονομικής προσιτότητας.
Με την κατάρρευση των ευρωπαϊκών συνόρων και την ταχεία εξαφάνιση των μοναδικών εθνικών ταυτοτήτων, η αστική τάση σε όλη την Ευρώπη σήμερα είναι η δημιουργία κέντρων όπου οι θέσεις εργασίας μεταφέρονται και αναπτύσσονται εκ νέου. Οι πόλεις και οι κωμοπόλεις πρέπει να ακολουθούν τους ανθρώπους που, με τη σειρά τους, ακολουθούν την οικονομική ευημερία όπου κι αν τη βρουν. Ως εκ τούτου, είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί ένα κοινωνικό και ζωντανό νήμα γρήγορα και γρήγορα οπουδήποτε υπάρχει ανάγκη. Ονομάστε το logistics του καπιταλισμού, αλλά η ΕΕ δεν μπορεί να επιτύχει τον πολυπόθητο στόχο της να δημιουργήσει μια ζώνη ελεύθερης αγοράς 600 εκατομμυρίων περίπου ανθρώπων, διπλάσια από αυτή στη Βόρεια Αμερική, εάν αυτή η περιοχή δεν μπορεί να συνδεθεί σωστά, να εξυπηρετηθεί αποτελεσματικά και να ενσωματωθεί οικονομικά.
Παρομοίως, έχει περάσει πάνω από μια δεκαετία που η Ρωσία βρίσκεται στη διαδικασία εκτόνωσης της παλιάς σταλινικής οργάνωσης μιας σύγχρονης, αυτάρκης ευρωπαϊκής Ρωσίας από τη μια πλευρά που περιβάλλεται από ένα σύμπλεγμα οπισθοδρομικών ασιατικών δημοκρατιών και ο Πούτιν – το πρώην αφεντικό της KGB – έχει τώρα γίνει για εγχώριους πολιτικούς λόγους ο κύριος αρχιτέκτονας της νέας ρωσικής κοινωνικής ολοκλήρωσης. Κατά συνέπεια, η δημοκρατία βρίσκεται τώρα στη διαδικασία ανάπτυξης μακρινών περιοχών όπως η βόρεια Σιβηρία και τα Ανατολικά Ουράλια, και σύντομα θα αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα να πρέπει να φιλοξενήσει, να στεγάσει, να συνδέσει και να ενσωματώσει εκατομμύρια και εκατομμύρια εγχώριους μετανάστες και εργάτες .
Η Κίνα πάσχει από μια ασθένεια που ονομάζεται «ανάπτυξη από τη μία πλευρά»: οι παράκτιες περιοχές της, όπου κατοικεί το τριάντα πέντε τοις εκατό των 1,3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων της Κίνας, επεκτείνονται με ρυθμό 10 τοις εκατό ετησίως και το κάνουν την τελευταία δεκαετία, ενώ οι υπόλοιπες Το εξήντα πέντε τοις εκατό του πληθυσμού που ζει στην ενδοχώρα στεγάζεται σε κοινότητες όπου το τρεχούμενο νερό θεωρείται η απόλυτη πολυτέλεια. Η κινεζική ηγεσία γνωρίζει πολύ καλά το οικονομικό ρήγμα που υπάρχει μεταξύ των εύπορων, σύγχρονων και δυτικοποιημένων κατοίκων των πόλεων από τη μια πλευρά και των φτωχών, απαίδευτων και απελπισμένων κατοίκων της υπαίθρου, καθώς και την ένταση, τον φθόνο και την τεράστια κοινωνική αναταραχή που προκαλεί αυτή η κατάσταση – εάν δεν επιλυθεί γρήγορα – θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε.
Ως εκ τούτου, Αμερική. Χρησιμοποιώντας τυποποιημένα μοντέλα ανάπτυξης, οι πολεοδόμοι σε όλο τον κόσμο σκέφτηκαν (πιθανώς ταυτόχρονα) ότι χρειάζονται στους Αμερικανούς τέσσερα χρόνια για να χτίσουν, να συνδεθούν, να αναπτύξουν, να εξυπηρετήσουν και να ενσωματώσουν από την αρχή μια τυποποιημένη κοινότητα για 30.000 άτομα. Αυτό θα περιλαμβάνει την κατασκευή δρόμων, οδογέφυρες, σιδηροδρομικές γραμμές, εμπορικά κέντρα, κατοικίες, πάρκα, πεζοδρόμια, δρόμους, φωτισμό, σχολικές και αθλητικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας όπως ηλεκτρικό ρεύμα, τηλεφωνικές γραμμές, καλώδια, υπονόμους, δίκτυο ύδρευσης, ένα μικρό αεροδρόμιο επίσης καθώς φυτεύουν δέντρα παντού. Επιπλέον, ο τυπικός χρόνος κατασκευής κατοικιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, που υπολογίζεται από το σκάψιμο μιας τρύπας στο έδαφος έως την παράδοση των κλειδιών στον ιδιοκτήτη, είναι πεντέμισι μήνες. Χρησιμοποιώντας τα ίδια τυποποιημένα μοντέλα αλλά εφαρμόζονται σε διαφορετικές μεθόδους κατασκευής και ανάπτυξης, θα χρειαστούν επτά χρόνια για τους Δυτικοευρωπαίους για να επιτύχουν τον ίδιο στόχο, με τον μέσο χρόνο κατασκευής κατοικιών να κυμαίνεται σε περίπου ένα έτος. Οι Ρώσοι θα χρειαστούν σχεδόν δέκα χρόνια για να κάνουν το ίδιο, με τυπικό χρόνο κατασκευής κατοικιών ενός έτους και τα δεδομένα δεν είναι διαθέσιμα για τους Κινέζους – αλλά είναι κοινή πεποίθηση ότι θα χρειαζόταν περισσότερος χρόνος από τους Ρώσους για να χτίσουν αυτήν την πόλη-πρότυπο στην εξοχή.
Επιπλέον, αυτό που λατρεύουν ιδιαίτερα οι ξένοι στις πόλεις, τις κωμοπόλεις και τις γειτονιές της Βόρειας Αμερικής είναι η οικονομία κλίμακας: όσο περισσότερο χτίζετε, τόσο λιγότερο ακριβό γίνεται. Και, φυσικά, το γεγονός ότι οι περιβαλλοντικές ανησυχίες είναι υψίστης σημασίας, ιδιαίτερα στον Καναδά. Τόσο πολύ, στην πραγματικότητα, που οι Ευρωπαίοι δεν έχουν συνενωθεί παρά μόνο στη Στοκχόλμη για να συντάξουν, λοιπόν… Τον Χάρτη της Στοκχόλμης, στην πραγματικότητα, όπου το Συμβούλιο για την Ευρωπαϊκή Πολεοδομία έχει υιοθετήσει επίσημα ως αποστολή του τον στόχο της διατήρησης και διατήρησης την ευημερία και την ολοκλήρωση της παρούσας και της μελλοντικής γενιάς με την οικοδόμηση πόλεων, κωμοπόλεων και χωριών γρήγορα και με μικτή χρήση με αρχιτεκτονικές γραμμές, τεχνικές κατασκευής, σχεδιασμό και διαχείριση βάσει των αμερικανικών πόλεων.
Φαίνεται ότι κάποιος τρώει πίσω πολλή κριτική αυτές τις μέρες…
Luigi Frascati